Krzysztof Kolumb

W głównej części dużego arkusza pergaminu znajduje się mapa morska znanego świata - od rzeki Kongo w Afryce na południowym zachodzie, do rzeki Tanais (obecnie Don) na północ od Morza Czarnego aż po północny wschód. Tu też widać Islandię i Morze Czerwone. W lewym górnym rogu pergaminu znajduje się okrągła Mapamundi (mapa świata) z otoczoną sferami niebieskimi Jerozolimą na środku i z dwoma tekstami zaczerpniętymi z Imago Mundi Pierre'a d’Ailly opisującymi kompozycję wszechświata. Te niebieskie pierścienie symbolizują wówczas powszechnie przyjętą geocentryczną koncepcję wszechświata.

 Mała Mapamundi (o średnicy 20 cm) zawiera około 250 nazw i miejsc, a w przeciwieństwie do mapy morskiej, pokazuje całą Afrykę, w tym odkryty przez Bartolomeu Dias’a Przylądek Dobrej Nadziei oraz założenie, że wokół Afryki można pożeglować do Oceanu Indyjskiego. Te szczegóły wskazują, że mapa została narysowana po 1488 r. i przypuszczalnie przed 1493 r. Mapa świata przedstawia Raj jako wyspę na wschód od kontynentu azjatyckiego. Nazwy miejsc i ich opisy naniesione są w języku łacińskim. Na północnym Atlantyku naniesiona jest wyspa o nazwie Frixlanda opisana z boku jako „wyspa pełna gór, śniegu i lodu, o nieustannie surowym klimacie, zwana przez tubylców Islandią. Tam, w dużej odległości od Wyspy Brytyjskiej, ze względu na zimno nie ma innego pożywienia niż mrożona ryba. Wyspiarze wymieniają je pod pozorem pieniędzy na pszenicę i mąkę lub inne artykuły pierwszej potrzeby, które Anglicy przywożą im co roku. Jest to surowa i dzika ludność, z tego, co mówią Anglicy, która przez 6 miesięcy, gdy morze jest zamarznięte, żyje pod ziemią”.

 Najbardziej niezwykłe jest zestawienie praktycznej mapy nawigacyjnej z planem kosmograficznym. Długi opis łaciński tłumaczy, że mapa Krzysztofa Kolumba nr 257 lub mapa świata choć zostały narysowane na planie, powinny być czytane jako sferyczne. Ukazanie ziemi w ten sposób podkreśla przejściowy charakter mapy, z myślenia średniowiecznego do renesansowego. Mapa świata przedstawia położenie ziemi zgodne z Układem Ptolemejskim. Dwie długie łacińskie inskrypcje po obu stronach tej małej mapy świata to cytaty z Imago Mundi kardynała Pierre’a D’Ailly, który wówczas był opublikowany po raz pierwszy (w Louvain w 1483 roku).

Również godna uwagi jest okrągła Mapamundi, ponieważ ukazuje więcej południowej i wschodniej Afryki, dużo dokładniej niż mapa Martellus’a lub globus Martina Behaim’a. To oznacza, że informacje pochodzą od portugalskiego nawigatora - Vasco da Gama, który odkrył drogę do Indii. Na północ od Europy widnieje Grenlandia z legendarnymi hic populus monstruosus [potwornymi ludźmi]. Na wschodnim wybrzeżu Azji pojawiają się wyspy odwiedzane przez mitycznego irlandzkiego świętego Brendana, który wypłynął na Atlantyk w poszukiwaniu ziemi „sekretnej, ukrytej i bezpiecznej” i po wielu tygodniach dotarł na wyspę płomienia i dymu, u wejścia do piekła: insule ignibus plene et demoniis injernalibus [wyspa pełna ognia i demonów z piekła rodem]. Uciekając stamtąd odwiedził wyspę wypełnioną anielskimi ptakami, paradisi avium, a potem wyspę, na której znajdował się klasztor założony przez świętego Albena, aż wreszcie dotarł na uroczą wyspę z rozgrzanymi słońcem brzegami, insula deliciorum. Niedaleko tych mitycznych wysp widać ziemski Raj, Paradisi terrestri, otoczony górami diamentów.

 W północno-zachodnim rogu mapy, daleko na zachód od Irlandii, znajduje się niewyraźny napis: Hec Septem Civitatum insula vocatur, nunc Portugalensium colonia ejecta, ut gromite citantur Hispanorum, in qua reperiri inter arenas argentum perhibetur [Oto wyspa zwana Siedem Miast, kolonia zamieszkała obecnie przez Portugalczyków: hiszpański raport żeglarzy mówi, że w piasku znajduje się srebro]. Ten dobrze znany średniowieczny mit wyspy Siedmiu Miast jest wyjaśniony w legendzie globusa Behaima z roku 1492. "W 734 roku Chrystusa, kiedy cała Hiszpania została zdobyta przez pogan [Maurów] z Afryki, powyższą wyspę Antilia, zwaną Siedem Miast, zamieszkiwał arcybiskup Porto w Portugalii wraz z sześcioma innymi biskupami i innymi chrześcijanami, mężczyznami i kobietami, którzy uciekli tam z Hiszpanii, statkiem wraz z bydłem, dobytkiem, i innymi towarami”. Ta wyspa pojawia się na wielu późniejszych mapach.

 Choć przypisywanie autorstwa mapy Kolumbowi ma pewien sens, to jednak wszelkie jej analizy pokazały tak wiele wykluczających się szczegółów, że mimo najszczerszych chęci naukowcom nigdy nie udało się definitywnie to potwierdzić.